Trường Mẫu Giáo Đại Lãnh

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. GV: Trần Thị Kim Hạnh

Quản trị 11/03/2024 Lượt xem: 44

Đọc bài viết

Phụ lục I

Đơn yêu cầu công nhận sáng kiến

(Kèm theo Quy định về hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh Quảng Nam)

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN

Kính gửi: Hội đồng sáng kiến kinh nghiệm huyện Đại lộc

Tôi kính đề nghị Quý cơ quan/đơn vị xem xét, công nhận sáng kiến như sau:

1. Họ và tên tác giả: Trần Thị Kim Hạnh

2. Đơn vị công tác: Trường Mẫu giáo Đại Lãnh

3. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trần Thị Kim Hạnh

4. Tên sáng kiến: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng cho trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào trường tiểu học

5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục kỹ năng cho trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào trường tiểu học

6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử : 3/11/2023

7. Hồ sơ đính kèm:

+ Một (01) tập Báo cáo sáng kiến.

+ Các tài liệu, giấy tờ, hình ảnh liên quan (nêu cụ thể, nếu có): các hình ảnh minh họa cho sáng kiến

+ Văn bản đề nghị công nhận sáng kiến kèm Biên bản của Hội đồng sáng

kiến và quyết định công nhận sáng kiến của cơ quan, đơn vị nơi tác giả đang công tác.

Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Đại Lãnh, ngày 20 tháng 3 năm 2024

Người nộp đơn

Trần Thị Kim Hạnh

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập- Tự do- Hạnh phúc

BÁO CÁO SÁNG KIẾN

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng cho trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào Trường tiểu học

1. Mô tả bản chất của sáng kiến:

Lên lớp 1 là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của mỗi người, vì trẻ đang từ hoạt động chủ đạo là vui chơi chuyển sang hoạt động học tập. Ở trường tiểu học, việc học là bắt buộc, là hoạt động chính, vì vậy trẻ khó tránh khỏi bỡ ngỡ. Nhiều cha mẹ học sinh và giáo viên đã suy nghĩ sai lầm cho rằng chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 là dạy trẻ đọc, viết, làm toán nhưng điều đó vô tình đã làm ảnh hưởng không tốt đến tâm lý và kết quả học tập của trẻ.

Quá trình chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp là một hành trình dài hơi và xuyên suốt cả năm học. Thời gian này đòi hỏi sự cố gắng rất lớn của giáo viên cũng như sự phối kết hợp của cha mẹ học sinh một cách khoa học và nghiêm túc. Công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp Một sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, tạo tiền đề về tâm lý cho trẻ vững bước vào môi trường mới.

Trong những năm gần đây, do những tác động của dịch bệnh và sự suy thoái về kinh tế, mà sự quan tâm và đầu tư cho trẻ vào chuẩn bị vào lớp 1 có phần chưa chu đáo. Hiểu được điều đó, là một cô giáo mầm non trực tiếp chăm sóc và nuôi dạy trẻ, tôi luôn muốn trẻ có sự chuẩn bị tâm thế đầy đủ nhất để sẵn sàng vào lớp 1. Tuy nhiên, cần chuẩn bị như thế nào cho đúng và đạt hiệu quả cao lại là vấn đề cần phải tìm hiểu và định hướng.

Tuổi mẫu giáo là những nấc thang, làm nền móng cho những bước kế tiếp cho cuộc đời của mỗi đứa trẻ, vì thế việc lên lớp Một được coi là một bước ngoặt rất quan trọng trong cuộc đời, là một bước chuyển cấp mang tính nhảy vọt. Bởi vậy, trẻ có sự biến đổi giữa lớp mẫu giáo lớn và một hoạt động mới, một vị trí xã hội mới với những mối quan hệ mới của một người học sinh thực sự.

Có thể nói đi học lớp Một là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của trẻ. Lên lớp 1, học phải tạo ra sản phẩm (hoàn thành các nhiệm vụ học tập, làm bài tập, trả lời câu hỏi theo tiến độ của cả lớp). Bởi vậy, những biện pháp chuẩn bị hành trang cho trẻ mẫu giáo lớn bước vào lớp 1 giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và thích được đi học là một việc làm vô cùng cần thiết

Chuẩn bị hành trang cho trẻ 5- 6 tuổi giúp các con có khả năng tư duy, sáng tạo, tự tin, hòa nhập và phát triển những kỹ năng học tập, làm việc nhóm. Bên cạnh đó bé còn làm chủ hoàn toàn bản thân và tạo điều kiện để con chuyển sang cấp học mới một cách tự tin, hòa nhập tốt hơn.

Bên cạnh đó, còn giúp các con hình thành những kĩ năng quan trọng như: hợp tác, thận thiện và gần gũi, quan tâm, yêu thương với những mối quan hệ xung quanh cuộc sống, đồng thời giúp trẻ được vui chơi giải trí và mở rộng những kiến thức bên ngoài.

Việc chuẩn bị hành trang cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là thực sự rất cần thiết, vì: nhiều trẻ sẽ bỡ ngỡ và có thể gặp không ít khó khăn lúc mới vào lớp 1, khi đang quen được chăm sóc, vui chơi phải chuyển sang môi trường mới, với hoạt động học tập là chính, ngồi một chỗ, viết bài, làm toán trong thời gian dài.

Chính vì vậy, là một cô giáo phụ trách lớp mẫu giáo lớn, tôi đã chuẩn bị tâm lí và một số tố chất sẵn sàng cho trẻ lớp của tôi. Và đó cũng là nhiệm vụ chủ yếu của trường mầm non thông qua đó các cô giáo chuẩn bị cho trẻ bằng cách thiết kế những hoạt động, nội dung theo chương trình giáo dục mầm non nhằm giúp trẻ phát triển tốt về thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm kỹ năng xã hội cho trẻ.

Để thực hiện được điều đó, nhà trường và gia đình cần kết hợp nhịp nhàng để chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng cho trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào Trường tiểu học” để viết sáng kiến kinh nghiệm.

1.1Các biện pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện:

Biện pháp 1: Chuẩn bị tốt cho trẻ về sức khỏe, thể trạng:

Đối với mọi người, đặc biệt là trẻ nhỏ, có sức khỏe tốt thì trí tuệ sẽ minh mẫn, tiếp thu nhanh, làm gì cũng đạt hiệu quả cao hơn. Chính bởi lý do đó, để chuẩn bị tâm thế tốt, đòi hỏi trẻ phải có sức khỏe tốt: đảm bảo đủ chiều cao, cân nặng, tăng trưởng phù hợp với độ tuổi, các cơ phát triển đồng đều, vận động nhanh nhẹn, khéo léo

Tháng 9/2023 các cô giáo đã phối hợp cùng nhà trường và Y tế tổ chức khám sức khỏe cho 100% trẻ đồng thời dựa trên kết quả khám biết tình hình thể trạng của từng trẻ. Trên cơ sở đó phân loại sức khoẻ của trẻ. Tôi theo dõi, ghi kết quả lên bảng theo dõi sức khoẻ để phụ huynh nắm được con mình sức khỏe ra sao. Từ đó tôi trao đổi cụ thể với phụ huynh học sinh của những trẻ ở kênh suy dinh dưỡng, thể thấp còi và thể nhẹ cân, bị bệnh về hô hấp, về răng, ăn chậm… để phối kết hợp với gia đình cùng chăm sóc, cải thiện tình hình sức khoẻ cho các trẻ đó bằng các hình thức như: Cô động viên trẻ trước tập thể lớp hoặc kết hợp cùng phụ huynh cho trẻ uống sữa bổ sung và có chế độ ăn riêng cho trẻ…

Hàng ngày, trong các bữa ăn của trẻ tại lớp, tôi luôn chú ý cho những cháu nhẹ cân ngồi bàn riêng, trẻ có nguy cơ thừa cân cũng ngồi bàn khác để có hình thức chăm sóc phù hợp. Sau mỗi tháng, đến đúng ngày quy định, tôi lại chấm biểu đồ theo dõi sức khỏe của trẻ để kiểm tra xem bé có cải thiện về đúng kênh bình thường hay chưa, từ đó tiếp tục có biện pháp chăm sóc cho thích hợp.

Bữa ăn hàng ngày của trẻ là yếu tố quan trọng tác động đến sức khỏe của trẻ. Đây là điều mà nhà trường rất quan tâm. Trẻ luôn được ăn đủ cả chất và lượng. Tôi luôn khuyến khích trẻ ăn hết xuất, tạo ra các hình thức thi đua khiến trẻ hào hứng. Ngoài ra tôi còn chú trọng giấc ngủ của trẻ, vào buổi trưa trẻ luôn ngủ đúng giờ và đủ giấc tạo sự khỏe khoắn cho các hoạt động buổi chiều.

Bên cạnh đó tôi quan tâm đến rèn luyện sức khỏe cho trẻ thông qua các trò chơi vận động hoặc giờ thể dục. Khi chơi trò chơi trẻ phải vận động toàn bộ cơ thể của mình để đạt kết quả cao nhất. Một số trò chơi mà tôi áp dụng cho trẻ như nhảy lò cò, rồng rắn lên mây, mèo đuổi chuột….đây là những trò chơi dân gian vừa tăng cường sức khỏe vừa làm tăng thêm hiểu biết cho trẻ về các trò chơi dân gian. Tôi cũng xây dựng các bài nhạc thể dục sôi động kết hợp với các động tác linh hoạt giúp trẻ hào hứng trong khi tập luyện.

Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt cho trẻ một số kỹ năng tự lập trong hoạt động học tập

Ở trường mầm non, trẻ luôn được cô giáo chăm sóc chu đáo, còn khi bước vào lớp 1 trẻ bước vào một môi trường mới mà trẻ phải học cách tự lập, tựu làm mọi thứ như giữ gìn sức khoẻ, cất đồ đạc cá nhân, rửa tay, tự đi vệ sinh…Trẻ sẽ nhanh chóng hòa nhập với tập thể lớp nếu biết tự lập sớm, trẻ luôn ý thức được công việc của mình và giải quyết công việc đó một cách chủ động sáng tạo. Để làm tốt điều này ngay từ đầu năm học, tôi luôn tạo thói quen cho trẻ biết nói ra những điều mình mong muốn. Kịp thời động viên khen ngợi trẻ khi trẻ thực hiện những hành động mang tính tự lập cao.

Trong môi trường tiểu học hay các cấp bậc học cao hơn, việc trẻ tự tin, tự trọng, hoạt động một cách độc lập, tập trung, chấp hành những quy định chung và sự chỉ dẫn của người lớn (phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng thiết yếu trong hoạt động học tập. Trẻ chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ khi trẻ có đầy đủ sự tự tin. Vì vậy hãy để trẻ tự làm, giáo viên và phụ huynh là người gợi mở, khích lệ trẻ.

Cùng với đó tôi còn chuẩn bị về tư thế, tác phong cho trẻ như: rèn luyện tư thế ngồi học, tư thế cầm bút đúng, tác phong nhanh nhẹn, tự tin và lễ phép với người lớn trong giao tiếp cũng như hòa đồng vui tươi với bạn bè. Vì thế tôi thường tổ chức các hoạt động cho trẻ dưới dạng trò chơi để cung cấp kiến thức cho trẻ đồng thời yêu cầu trẻ tham gia trò chơi phải đúng luật, trẻ sẽ tham gia một cách tự nhiên không gò bó, ép buộc, rèn luyện sự nhanh nhẹn đem lại mang hiệu quả cao. Đối với việc dạy trẻ biết cách cầm bút và ngồi đúng tư thế khi học, tôi thường rèn luyện kỹ năng cho trẻ trong các giờ hoạt động chung, hoạt động góc. Khi mới bắt đầu trẻ chưa quen các tư thế, tôi thường phải làm mẫu, kết hợp với lời nói để trẻ nắm và làm theo cũng như là trực tiếp nắn chỉnh tư thế ngồi cho trẻ sao cho đúng. Tôi thường xuyên quan sát, theo dõi, nếu phát hiện trẻ nào chưa thực hiện đúng các tư thế sẽ kịp thời đưa ra các giải pháp điều chỉnh phù hợp nhằm giúp trẻ có thói quen tốt khi ngồi học.

Mỗi khi nhà trường tổ chức các hoạt động ngày hội ngày lễ tôi luôn vận động trẻ lớp mình nhiệt tình tham gia tập luyện, biểu diễn văn nghệ, tham gia các trò chơi vận động, dân gian…. Từ những hoạt động này, trẻ sẽ tự tin hơn và rèn luyện được tính mạnh dạn. Đã có rất nhiều trẻ 5- 6 tuổi tham gia các tiết mục văn nghệ biểu diễn của trường: Trẻ tham gia hội diễn thể dục, thể thao của trường, văn nghệ chào mừng ngày hội đến trường, văn nghệ ngày tết trung thu, văn nghệ chào mừng 20/11… Khi tham gia các hoạt động đó trẻ rất tự nhiên, hồn nhiên và mạnh dạn, tôi luôn động viên, khích lệ trẻ để giúp trẻ tự tin hơn vào bản thân.

Bên cạnh đó kỹ năng lao động tự phục vụ của trẻ là cũng điều tôi thường xuyên chú ý. Từ những việc nhỏ nhất như để dép đúng nơi quy định, tự cởi áo khoát, treo cặp đúng nơi quy định, rửa tay khi tay bẩn… (cô là người hướng dẫn gợi mở) những điều hết sức bình thường nhưng sẽ tạo ra tính cách chủ động đối với trẻ. Kết quả đạt được: Trẻ đã biết lấy và cất các đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định. Trẻ tự tin nói lên những suy nghĩ của bản thân với cô giáo và các bạn. Trẻ tham gia các hoạt động trò chơi một cách tích cực hơn, hòa đồng với nhau cùng chơi và sáng tạo các trò chơi yêu thích.

Những hoạt động mà trẻ yêu thích như hoạt động Tạo hình, đọc thơ, múa hát, kể chuyện, làm thủ công, bưu thiếp các ngày lễ…đều được tôi tổ chức thường xuyên. Những hoạt động này làm cho tâm hồn của trẻ luôn vui tươi đồng thời cung cấp cho trẻ những kĩ năng cần cho hoạt động học tập và sinh hoạt.

Kết quả: Trẻ đã biết ngồi học đúng tư thế, biết cách cầm bút, mở sách, mở vở đúng cách. Khả năng phát âm các chữ cái, đọc các câu, từ đã rõ ràng hơn. Có thể sử dụng thành thạo các dụng cụ học tập.

Biện pháp 3: Rèn khả năng giao tiếp cho trẻ:

Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp rất quan trọng để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Trẻ không chỉ sử dụng ngôn ngữ nói trong trò chuyện, trao đổi mà còn sử dụng thường xuyên trong việc học bộ môn Tiếng Việt.

Việc phát triển tiếng mẹ đẻ cho trẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc làm rất quan trọng để chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp một. Vì thế trong các hoạt động hàng ngày tôi luôn cố gắng giúp trẻ biết thêm vốn từ và hiểu ý nghĩa của từ, khuyến khích trẻ nói một cách tích cực, mạnh dạn. Trẻ có ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các tư duy, trí tưởng tượng, ghi nhớ, tri giác,… của trẻ cũng phát triển tốt. Trong mọi hoạt động học tập, vui chơi tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được phát biểu những suy nghĩ của mình, khuyến khích trẻ giao tiếp với các bạn, các cô. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, các buổi tham quan, dạo chơi … tôi luôn rèn trẻ sử dụng tiếng mẹ đẻ, mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói ngọng, nói lắp, nói ấp úng, lí nhí, dạy trẻ giao tiếp một cách văn minh với các bạn, sửa ngay cho những trẻ nói ngọng hay phát âm sai….

Ngay từ đầu năm học, khi mới nhận lớp, tôi đã đặc biệt lưu tâm đến việc rèn ngôn ngữ mạch lạc, phát âm chuẩn, chính xác cho trẻ. Muốn trẻ phát âm đúng, bản thân tôi phải là người phát âm chuẩn tiếng của người Hà Nội, không ngọng, không sai chính tả.

Thời gian đầu, lớp có một số bé mới chuyển từ quê ra sau 2 tháng nghỉ hè bị nói tiếng địa phương, ngọng phụ âm đầu l-n, tôi đã lưu tâm sửa mọi lúc, mọi nơi cho trẻ. Chỉ sau một vài tháng, trẻ đã trở lại phát âm chính xác. Từ đó việc dạy trẻ làm quen với 29 chữ cái rất thuận lợi

Tôi cũng thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe. Từ những cuốn sách cô đọc sách trẻ có thể học hỏi được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, dạy trẻ cách giữ gìn và bảo quản sách. Những quyển sách có bìa ngoài sinh động là những quyển ưu tiên hàng đầu để tôi chọn cho trẻ vì những quyển này sẽ dễ dàng gây hứng thú cho trẻ đối với sách, từ đó trẻ sẽ mong muốn được đọc truyện. Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các kiểu chữ khác nhau, kích thích, thôi thúc trẻ tìm hiểu các từ và chữ.

Biện pháp 4: Chuẩn bị về mặt tình cảm xã hội cho trẻ

Sự quan tâm chia sẻ, ứng xử lễ phép với mọi người xung quanh , kính trọng người lớn, đoàn kết với bạn bè, có tình thương xót những người bất hạnh là những điều mà các bậc phụ huynh và giáo viên luôn muốn dạy trẻ. “Tiên học lễ, hậu học văn” trước khi học văn hóa, trẻ phải được giáo dục về lễ nghĩa, phép tắc. Trẻ phải biết được vị trí của mình trong gia đình và trong xã hội (Bố, mẹ, anh, chị, em là ai, học sinh của giáo viên nào, lớp nào, trường nào ) để có cách ứng xử phù hợp với vai trò của mình. Các hoạt động tập thể, sự liên kết, gần gũi giữa cô và trò, sinh hoạt theo nhóm bạn bè sẽ làm nảy nở trẻ những động cơ xã hội tốt đẹp, hào hứng được đi học, được trở thành một người học sinh. Trực tiếp kể những câu chuyện kể, các trò chơi, hay thông qua các video về trường lớp tiểu học, về những đồ dùng học tập của lớp một và hoạt động tham quan trường tiểu học giúp trẻ có những hình dung chính xác về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cô giáo trong trường phổ thông…từ đó kích thích được sự háo hức đến trường học tập của trẻ.. Ở lớp tôi có trưng bày những hình ảnh đẹp mang tính giáo dục cao như: Bé chảo hỏi ông, bà, bé giúp đỡ cha mẹ, cụ già, khoanh tay khi chào thầy cô…và cũng thông qua zalo lớp tích cực tuyên truyền đến cha mẹ phụ huynh những tấm gương ngoan ngoãn vươn lên trong học tập từ đó cha mẹ giáo dục cho trẻ noi theo.

Hàng ngày trong các giờ hoạt động như: đón, trả trẻ, vui chơi góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều …tôi đều đặc biệt chú ý chuẩn bị về mặt phát triển tình cảm quan hệ xã hội, để trẻ tránh bị bỡ ngỡ khi bước vào môi trường học tập mới. Tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi đóng vai theo chủ đề, khám phá xã hội …

Chính bởi được thường xuyên tiếp xúc với các mối quan hệ xã hội thu nhỏ mà trẻ được hình thành và phát triển kỹ năng tình cảm- quan hệ xã hội rất nhiều. Từ đó, kiến thức và kỹ năng của trẻ cũng được cải thiện rõ rệt. Trẻ ứng xử tốt với các tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống đời thường và biết thể hiện tình cảm với những người thân, gần gũi như: cô giáo, các bạn, ông bà, bố mẹ, anh chị em … Trẻ có thái độ đúng đắn: lễ phép với cô giáo, đoàn kết với bạn, vâng lời ông bà, cha mẹ, chia sẻ với người khó khăn, thiếu thốn hơn mình …

Tuy nhiên để chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội cũng thực sự rất khó vì độ tuổi của trẻ chưa có thể nhận thức được vấn đề. Chính vì vậy giáo dục cho trẻ cần phải sự vào cuộc của cả phụ huynh và cô giáo phải thường xuyên rèn trẻ trên lớp cũng như ở nhà để hình thành kỹ năng, thói quen cho trẻ.

Biện pháp 5: Nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ làm quen chữ viết và toán

Làm quen với chữ viết và làm quen với toán ở lớp mẫu giáo lớn, trường mầm non là 2 hoạt động chủ đạo, làm tiền đề cho trẻ học mông Tiếng Việt và Toán ở lớp 1 trường tiểu học

Hoạt động làm quen với chữ viết và toán ở lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi có vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Nó là hành trang giúp trẻ tiếp cận với việc học đọc, đánh vần học viết ở trường tiểu học được thuận lợi hơn cũng như tăng cường năng lực nhận thức, khả năng so sánh, tư duy lôgic, ghi nhớ, khái quát, tổng hợp… Chính vì vậy tôi luôn chú ý nâng cao chất lượng dạy môn làm quen chữ viết và toán. Tôi luôn chú tâm chuẩn bị giáo án thật cẩn thận, lồng ghép các hình thức dạy trẻ để thu hút và tạo hứng thú cho trẻ. Đặc biệt để kích thích hứng thú học tập của trẻ tôi luôn sử dụng các giáo án điện tử. Các trò chơi với chữ cái và toán tôi cũng thiết kế trên máy vi tính có lồng ghép âm thanh và hình ảnh nên rất thu hút được trẻ.

Để học tốt môn tiếng Việt ở lớp một, giáo viên cần tổ chức giờ học không những đúng phương pháp mà còn phải phong phú qua các giờ học làm quen, trò chơi với chữ cái…. Bước đầu hướng dẫn trẻ phát âm đúng âm đúng 29 chữ cái và mười chữ số, làm quen với kiểu chữ in thường, viết thường, in hoa viết hoa qua các trò chơi, đố vui, trò chơi chữ cái… tạo cho trẻ tích cực khám phá tạo làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1.

Xây dựng môi trường học tập là cách tựu nhiên nhất giúp trẻ làm quen với chữ cái. Đó chính là các góc chơi trong lớp như góc đọc sách, góc thư viện tại lớp. Ở những góc chơi này tôi bày các loại sách báo và vật liệu như: Tranh ảnh có viết từ về thế giới xung quanh, con người, nghề nghiệp, thế giới động vật, thực vật, môi trường… Khi dạy trẻ theo các chủ đề tôi dán các bài hát, bài thơ, câu truyện, câu đố, ca dao lên tường cho trẻ đọc và luôn có sự thay đổi theo hình ảnh từng chủ đề, thay đổi cụm từ trong lớp để tránh nhàm chán và trẻ được làm quen nhiều cụm từ mới.

Để trẻ nhận biết, phát âm chính xác 29 chữ cái tiếng Việt, tôi thường xuyên cho trẻ làm quen dưới nhiều hình thức: Học trong giờ chính khóa, chơi với chữ trong giờ chơi, tìm chữ trong từ khi đi tham quan, dã ngoại … Ngoài ra, để tạo điều kiện cho trẻ viết đẹp sau này, tôi đã cho trẻ tập tô bằng cách: rèn trẻ ngồi học đúng tư thế, tay phải cầm bút, tay trái giữ vở, tô đúng chiều chữ, trùng khít lên dấu chấm mờ …

Đối với môn toán, tôi xây dựng môi trường làm quen với toán trong và ngoài lớp học. Hướng dẫn trẻ trang trí lớp cùng cô phù hợp chủ đề, chủ điểm, lồng ghép nội dung làm quen với toán vào cáò hoạt động khác phù hợp. Những số mà đã được học, tôi cho trẻ gắn số, vẽ, xé, cắt, dán các hình ảnh mà bản thân trẻ yêu thích theo nội dung các chủ đề có số lượng cho trước và gài vào bảng đúng số tương ứng theo yêu cầu mà cô đưa ra. Các kĩ năng chia nhóm, tách gộp, thêm bớt được trẻ thực hiện trực tiếp ngay tại bảng. Điều này không những giúp trẻ khắc sâu kiến thức toán đã học mà còn củng cố kĩ năng tạo hình cho trẻ.

Tôi thường xuyên cho trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán như: số lượng, hình dạng, kích thước, thời gian, ví trí trong không gian ….

Kết quả: Trẻ nắm được các chữ cái trong bảng chữ cái, nhận biết và phát âm chuẩn các chữ cái, các kiến thức toán đã được học. Tích cực, chủ động, hứng thú khi tham gia các hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái và toán.

Biện pháp 6: Phối hợp với các bậc cha mẹ học sinh trong việc chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp 1.

Đa số cha mẹ đều nôn nóng cho con học chữ hoặc học đọc, học viết mà bất chấp có phù hợp giữa nội dung, phương pháp dạy học với sự phát triển tâm sinh lý ở lứa tuổi này hay không. Bắt trẻ học quá sớm vô tình chúng ta làm mất đi sự tập trung chú ý và hứng thú học tập của trẻ sau này, mặt khác không ít những phụ huynh học sinh lại phó mặc con mình cho giáo viên trường mầm non, dẫn đến việc phối hợp giữa phụ huynh và giáo viên không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 hiệu quả chưa cao. Do đó việc phối hợp với phụ huynh học sinh trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 là rất quan trọng. Để làm tốt điều đó thông qua Zalo cũng như trong các giờ đón trả trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ trên lớp nhất là hai hoạt động làm quen với toán và chữ cái, vấn đề về ngôn ngữ của trẻ, trẻ đã làm được gì, những gì mà trẻ quan tâm…. Ngoài ra tôi còn giải thích, tư vấn cho phụ huynh của lớp mình về việc cần phải chuẩn bị thể lực cho trẻ bởi đây là một việc làm quan trọng đòi hỏi chúng ta phải có sự quan tâm sâu sắc. Năng lực trí tuệ có phát triển là nhờ vào một cơ thể khoẻ mạnh. Cơ thể khỏe mạnh là thứ trẻ cần trong các hoạt động ngoại khóa ở trường phổ thông. Phụ huynh cần lưu ý cho trẻ ăn uống đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng và cân đối giữa các chất dinh dưỡng sẽ giúp trẻ khỏe mạnh thông minh đảm bảo về thể lực để bước vào tiểu học được tốt. Phụ huynh cần xây dựng cho trẻ một góc học tập gọn gàng, đẹp mắt, phù hợp với điều kiện sẵn có của mình nhằm giúp trẻ thích thú đối với việc ngồi vào bàn học. Đồng thời cha mẹ là người giúp trẻ chọn lựa sách, đọc sách cho trẻ nghe, việc đọc như thế có một ý nghĩa quan trọng cho việc học đọc sau này. Ngoài ra trẻ cũng cần chọn đồ chơi phù hợp với lứa tuổi đặc biệt là đồ chơi chữ cái, số, hạn chế trẻ tiếp xúc với các trò chơi trên các thiết bị điện tử.

Để phối hợp chặt chẽ và nhịp nhàng với cha mẹ trẻ, tôi thường xuyên quan tâm và trao đổi với cha mẹ các bé về tình hình học tập của các con trong giờ đón, trả trẻ, buổi tối qua zalo … Nhờ vậy giữa cô giáo và gia đình luôn có sự thống nhất và kết hợp cùng rèn tâm thế cho trẻ sắn sàng vào lớp 1, đồng thời cùng nắm bắt được sự thay đổi, chuyển biết của con để có phương pháp uốn nắn, bồi dưỡng, bổ sung kịp thời

Đồng thời tôi còn nhắc nhở phụ huynh kết hợp cùng với cô giáo chăm sóc, giúp trẻ có những kĩ năng sống tốt nhất. Kĩ năng sống cho trẻ rất quan trọng, là bước đệm cho trẻ phát triển trong môi trường độ lập. Để trau dồi kỹ năng sống trẻ phải được rèn luyện trong một thời gian dài và phải thường xuyên dưới sự hướng dẫn của cha mẹ và cô giáo.

Bố mẹ là những người đầu tiên đặt nền móng cho nhận thức của trẻ, cũng là tấm gương ảnh hưởng trực tiếp đến suy nghĩ và hành động của con em mình . Vì vậy phải tích cực tuyên truyền trao đổi cùng phụ huynh để nắm bắt được nhu cầu, nguyện vọng của phụ huynh trong công tác chuẩn bị tâm thế cho con em mình vào lớp 1. Từ đó tôi có những sự tư vấn giúp phụ huynh học sinh trong việc lựa chon trường, lớp, thời điểm chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học.

Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ làm quen với trường tiểu học

Môi trường học tập khi trẻ bước vào lớp 1 là trường Tiểu học vì vậy để chuẩn bị tâm lý sẵn sàng bước vào lớp 1 cho trẻ thì việc cho trẻ làm quen với trường Tiểu học là việc làm rất quan trọng không thể thiếu.

Thông qua chủ đề “Trường tiểu học” cô cùng trẻ trò chuyện về tên trường trong địa bàn sinh sống, cho trẻ làm quen với đồ dùng, sách giáo khoa, bàn ghế, cho trẻ xem video về các hoạt động ở tiểu học: như chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, các môn học… Qua đó cung cấp cho trẻ những hiểu biết, làm quen bước ban đầu về nơi mà trẻ sẽ học tập sắp tới ở lớp 1 trường tiểu học.

Qua nội dung của hoạt động giáo dục âm nhạc tôi cho trẻ làm quen với trường tiểu học qua các câu chuyện, các bài thơ, bài hát như “Bé vào lớp 1”, “Chào lớp 1”, “Lớp chúng mình” , “Em yêu trường em” để dần dần khơi gợi, vun đắp tình yêu, niềm vui thích đi học lớp 1 cho trẻ.

Trong những thời gian rảnh, tôi cho trẻ xem video, các hình ảnh hoạt động ở trường tiểu học để trẻ quan sát, lắng nghe và ghi nhớ. Khi tổ chức cho trẻ hoạt động góc, hoạt động ngoài trời và hoạt động chiều, tôi cho trẻ tập vẽ tranh, tô màu về trường tiểu học: Đồ dùng học tập của học sinh lớp 1, vẽ trường tiểu học em thích…

Ngoài việc trò chuyện, trao đổi, đàm thoại, giới thiệu tranh, hình ảnh về ngôi trường trẻ được học khi vào lớp 1, sẽ không có gì thiết thực hơn là cho trẻ trực tiếp đến thăm quan trường tiểu học, để giúp trẻ không bị hoang mang, bỡ ngỡ, lo sợ. Nhà trường cũng đã tổ chức cho trẻ đi tham quan trường tiểu học Đại Lãnh: Giới thiệu cho trẻ các phòng ban, lớp học, đồ dùng, các thầy cô giáo, bác bảo vệ… Trẻ được nhìn xem các anh chị học bài, trẻ được quan sát quá trình học tập và làm việc của cô giáo và hoạt động vui chơi, lao động trong trường tiểu học của các anh chị,. Đồng thời trẻ được giải thích lý do vì sao cần phải đi học. Khi đi học sẽ biết được nhiều môn học khác nhau, không giống như khi còn học lớp mẫu giáo.

1.2. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết

– Giáo viên và cha mẹ trẻ cần có những giải pháp, định hướng đúng đắn, hợp lý dạy cho trẻ những yếu tố phù hợp để trẻ có thể lĩnh hội tự nhiên và toàn diện. Đó là những định hướng về khả năng tập trung chú ý, lắng nghe, sự mạnh dạn, tự tin, tâm lý ổn định và sức khoẻ của trẻ; tránh cho trẻ tâm lý lo sợ, hoặc chủ quan ảnh hưởng đến kết quả học tập. Người lớn cần gần gũi, trò chuyện để trẻ chủ động tham gia,. giúp trẻ phát triển toàn diện về tất cả các mặt nhằm tạo cho trẻ có tâm thế thật vững vàng tự tin khi bước vào lớp 1.

Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp một có một tầm quan trọng rất lớn trong cuộc đời của những đứa trẻ. Việc chuẩn bị phải toàn diện, không coi trọng mặt nào, buông lỏng mặt nào. Vì chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp một sẽ tạo tiền đề cho việc học tập sau này của trẻ. Vậy nhiệm vụ của giáo viên là thực hiện tốt chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ, tổ chức một cách có đầu tư, khoa học. Chuẩn bị tốt cho trẻ cả về 5 lĩnh vực phát triển, chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết của hoạt động học và giúp trẻ có một tinh thần tốt khi tham gia vào các hoạt động. Giáo viên không chỉ là cô giáo mà còn là người bạn đồng hành, gần gũi, thân thiết với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã nghiên cứu và áp dụng trực tiếp vào lớp mình đã đạt được hiệu quả cao. Nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho trẻ cũng như trang bị một tâm thế vững vàng cho trẻ bước vào lớp một. Biện pháp giáo dục trẻ chuẩn bị tâm thế vào trường tiểu học tại lớp Lớn 4 có những ưu, nhược điểm như sau:

* Ưu điểm:

– Giáo viên đã có những sự học hỏi, sáng tạo, đổi mới trong cách dạy, sử dụng đồ dùng giảng dạy, áp dụng công nghệ thông tin linh hoạt, thiết kế tốt các giáo án điện tử, phù hợp, hấp dẫn.

– Tổ chức các hoạt động cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi đạt hiệu quả cao.

– Sưu tầm các tranh ảnh hấp dẫn có nội dung giáo dục, tranh ảnh theo chủ đề, sưu tầm các nguyên phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc giảng dạy trẻ tốt hơn.

– Tạo nên môi trường học tập nề nếp, giáo dục đạo đức cho trẻ bằng những bài học lễ giáo gần gũi.

– Phụ huynh đã có sự quan tâm và thường xuyên phối hợp với giáo viên, nhà trường để chăm sóc, dạy cho con em mình. Giúp lớp sưu tầm được nhiều tranh ảnh, nguyên vật liệu phục vụ việc học tập.

– Phụ huynh và giáo viên trao đổi trên tinh thần xây dựng, thái độ đúng mực tạo sự tin tưởng.

– Phụ huynh đã đã yên tâm hơn khi biết trẻ được rèn các kỹ năng khi bước vào lớp 1, nhất là tạo cho trẻ cái nhìn “thân thiện về trường lớp về các thầy cô” mà các em sắp tới sẽ tiếp xúc.

* Nhược điểm:

– Nhận thức của trẻ trong lớp chưa đồng đều, có trẻ cô chỉ đọc 1, 2 lần thì trẻ đã nhớ được mặt chữ và phát âm lại đúng chữ, nhưng vẫn còn nhiều cháu phát âm đi phát âm lại nhiều lần, thông qua các trò chơi mà trẻ vẫn không nhớ được mặt chữ mà chỉ đọc vẹt.

– Còn có một số trẻ phát âm chưa chính xác còn nói lập nói ngọng.

– Trước tình hình trẻ như vậy tôi luôn suy nghĩ tìm cách nghiên cứu để có những biện pháp giúp trẻ về cơ bản nắm vững 29 chữ cái và học đọc, học viết qua các đồ dùng tranh ảnh hoặc trò chơi để tạo nền tảng cho trẻ tự tin vào lớp 1.

– Cần tổ chức cho trẻ tham gia nhiều các hoạt động: biểu diễn văn nghệ, các hội thi,… để trẻ thể hiện được giao tiếp nhiều hơn với mọi người xung quanh tạo điều kiện cho trẻ mạnh dạn tự tin chuẩn bị tốt các điều kiện cho trẻ vào lớp 1.

1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại

– Phối hợp vận động phụ huynh trong việc giúp trẻ tự tin mạnh dạn.

-Nghiên cứu lựa chọn đề tài theo ý tưởng trẻ, theo từng chủ đề, chủ điểm, theo bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trước khi dạy.

1.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến :

– Với kết quả đạt được, tôi nhận thấy trẻ có đầy đủ hành trang khi chuẩn bị bước vào lớp 1 tự tin và có hiệu quả.

– Qua quá trình nghiên cứu và ứng dụng sáng kiến vào thực tế lớp học và kết quả thu được tôi thấy giải pháp này có thể áp dụng rộng rãi cho các lớp mẫu giáo khác trong toàn trường và có thể vận dụng vào các trường mầm non trong địa bàn huyện Đại Lộc.

1.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:

– Đối với nhà nước, các cấp quản lý giáo dục, địa phương, các tổ chức xã hội phải thực sự quan tâm đến giáo dục mầm non nhiều hơn nữa. Tăng cường đầu tư cho giáo dục để có đủ cơ sở vật chất, phương tiện, đồ dùng dạy và học cho bậc học mầm non theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, tạo mọi điều kiện để trước khi các cháu bước vào các bậc học tiếp theo.

– Đối với trường: Dành nguồn ngân sách cấp hàng năm đầu tư mua sắm trang thiết bị – đồ dùng phục vụ cho các lớp mẫu giáo ( như máy quay phim, không gian có kệ để các loại tập như: vở toán thông minh, bất ngờ em học giỏi toán…) từng bước thực hiện theo hướng hiện đại hóa trong công tác giáo dục.

– Đặc biệt là gia đình cần nhận thức tầm quan trọng của việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Phải tham gia đầy đủ các cuộc họp do giáo viên chủ nhiệm, nhà trường tổ chức ( 5-6 lần/1 năm ) nên kết hợp với nhà trường, xã hội để nuôi dạy con cái, không nên có tư tưởng “ trăm sự nhờ cô ”. Như chúng ta đã biết thời gian trẻ mầm non ở trường là không ít. Nên cha mẹ trẻ cần thường xuyên trao đổi, liên hệ với cô giáo, nhà trường để biết được các hoạt động của con ở lớp…Để bố, mẹ biết kết hợp các biện pháp tác động phù hợp giúp các cháu phát triển toàn diện.

– Bố mẹ học sinh nên tạo điều kiện cho các cháu được đi học lớp mẫu giáo bé, nhỡ, lớp lớn. Bố mẹ phải quan tâm đến cháu, không nên đi làm ăn xa gởi con cho ông, bà nội ngoại và không có trách nhiệm với con.

1.6. Hiệu quả sáng kiến mang lại:

Sau những nỗ lực phấn đấu của bản thân trong việc ”Chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1” trẻ đã có những chuyển đổi đáng phấn khởi:

Nội dung	Đầu năm	Hiện nay
Trẻ biết nghe lời cô giáo, vâng lời, lễ phép với người lớn, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ bạn	40%	100%
Trẻ tự tin, nhanh nhẹn, nói năng mạch lạc, trôi chảy, hứng thú tham gia tích cực vào các hoạt động của lớp, của trường và rất hào hứng, mong muốn được lên lớp 1.	45%	90%
Trẻ nắm được yêu cầu về cơ bản về chữ cái chữ số, tư thế ngồi, cách cầm bút khi tô và viết chữ cái	30%	90%
Trẻ biết thực hiện tốt các công việc tự phục vụ cá nhân trẻ ở nhà, ở trường, biết cùng cô, bạn bè thực hiện các hoạt động lao động vừa sức	35%	95%
Trẻ biết thực hiện đúng các yêu cầu của cô, của trẻ đề ra một cách tự giác và có hiệu quả	45%	100%
Trẻ yêu mến các cô và mong muốn được học lớp 1	50%	100%

3. Danh sách những thành viên đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng

sáng kiến lần đầu – nếu có:

TT	Họ và tên	Nơi công tác	Nơi áp dụng sáng kiến	Ghi chú
1	Nguyễn Thị Tượng	Trường MG Đại Lãnh	Lớp Lớn 4
2	Nguyễn Thị Xí	Trường MG Đại Lãnh	Lớp Lớn 2
3